Mineralogische eigenschappen
• Naam: Turgiet
• Samenstelling: Mengsel van hematiet (Fe₂O₃) en goethiet (FeO(OH))
• Hardheid: 5 – 5,5 op de schaal van Mohs
• Transparantie: Opaak
• Kleur: Roodbruin tot geelachtig bruin
• Glans: Metaalachtig tot dof
• Kristalstructuur: Hexagonaal (voor hematiet) en orthorombisch (voor goethiet)
• Mineralen groep: Oxiden
Ontstaan van turgiet
Turgiet vormt zich voornamelijk als secundair mineraal tijdens de verwering van ijzerhoudende mineralen zoals hematiet en goethiet. Het ontstaat in oxidatiezones van ijzerertsafzettingen, waar water en zuurstof een belangrijke rol spelen in de chemische reacties. Tijdens dit proces kan hematiet gedeeltelijk omgezet worden in goethiet of andersom, wat resulteert in de unieke mengstructuur van turgiet. Dit mineraal komt vaak voor in ijzerertsgebieden met veel vocht.
Geschiedenis
De naam “turgiet” werd voor het eerst gebruikt in de 19e eeuw en is afgeleid van de locatie waar het mineraal veel werd gevonden: Turginsk, Rusland. Het werd historisch gebruikt als een bron van ijzer in mijnbouwgebieden, hoewel het minder puur is dan hematiet. De status van turgiet als een apart mineraal is omstreden; veel wetenschappers beschouwen het als een overgangsvorm tussen hematiet en goethiet in plaats van een eigen mineraalsoort.
Bijzondere eigenschappen
Turgiet onderscheidt zich door zijn kenmerkende kleurverandering bij verwarming of blootstelling aan droge lucht. Het verliest vocht en kan geleidelijk overgaan in puur hematiet. Het heeft vaak een vezelachtige structuur en toont soms een iriserend effect, wat het visueel aantrekkelijk maakt voor verzamelaars. Turgiet is ook opvallend vanwege zijn relatieve zeldzaamheid als natuurlijk voorkomend mengsel van hematiet en goethiet.
Interessante weetjes
• Turgiet wordt vaak aangezien voor hematiet of goethiet, maar kan worden herkend door zijn unieke textuur en kleur.
• Bij verhitting boven 300°C droogt het uit en verandert het volledig in hematiet.
• Het iriserende effect in sommige exemplaren wordt veroorzaakt door dunne lagen en oxidatieprocessen.
• Hoewel het niet vaak als edelsteen wordt gebruikt, wordt turgiet gewaardeerd door mineralenverzamelaars vanwege zijn soms mooie kleurenspel.
