Groene toermalijn op kwarts uit Pakistan.
Mineralogische eigenschappen
- Samenstelling: (Na,Ca)(Li,Mg,Al)3Al6(BO3)3Si6O18(OH)4. Dit betekent dat toermalijn een complexe structuur heeft met elementen zoals natrium, calcium, lithium, magnesium, aluminium, silicium, boor, zuurstof en waterstof.
- Kleur: Veel variaties, waaronder groen, roze, blauw, zwart, bruin, en meerkleurig.
- Glans: Glasachtig.
- Hardheid: 7 tot 7,5 op de schaal van Mohs, wat betekent dat het een relatief hard mineraal is.
- Transparantie: Doorzichtig tot opaak.
- Kristalstelsel: Trigonaal, wat betekent dat de kristallen drie symmetrische assen hebben.
- Mineralen groep: Silicaten.
Ontstaan van toermalijn
Toermalijn vormt zich meestal in pegmatieten, een type grofkorrelig stollingsgesteente dat rijk is aan zeldzame elementen. Het ontstaat wanneer magma langzaam afkoelt en mineralen uit kristalliseren. Toermalijn komt ook voor in metamorfe gesteenten, zoals schist en marmer, waar het ontstaat door hoge temperaturen en druk. Groene toermalijn, ook bekend als verdeliet, wordt vaak gevonden in associatie met kwarts en albiet in landen zoals Brazilië, Pakistan en Afghanistan.
Geschiedenis
De naam toermalijn komt van het Singalese woord “turmali,” dat “steen met gemengde kleuren” betekent. Het mineraal werd door Nederlandse handelaren in de 18e eeuw naar Europa gebracht vanuit Sri Lanka.
Bijzondere kenmerken
Toermalijn is uniek vanwege zijn brede scala aan kleuren en het vermogen om meerdere kleuren in één kristal te combineren. Dit fenomeen, bekend als polychroïsme, maakt toermalijn zeer aantrekkelijk voor sieraden. Daarnaast is toermalijn pyro-elektrisch, wat betekent dat het elektrische lading kan opbouwen wanneer het wordt verwarmd, en piezo-elektrisch, wat betekent dat het lading kan genereren onder druk. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van toermalijn in drukgevoelige apparaten zoals microfoons en sensoren.
Interessante weetjes
- Veel mensen geloven dat zwarte toermalijn negatieve energie kan weren. Het wordt tot de dag van vandaag nog steeds door mensen om die reden in hun huis gelegd.
- Zeldzame soorten, zoals de roze tot rode rubelliet, zijn zeer gewild bij verzamelaars.
- Toermalijn wordt gevonden op locaties over de hele wereld, waaronder Brazilië, Afghanistan, Pakistan, en de Verenigde Staten.
