Mineralogische eigenschappen
- Samenstelling: FeS2. Dit betekent dat pyriet uit ijzer en zwavel bestaat.
- Kleur: Messinggeel, waardoor het vaak wordt verward met goud. Soms kan pyriet een zilverachtige glans hebben, afhankelijk van de oppervlakteoxidatie of lichtinval.
- Glans: Metaalachtig.
- Hardheid: 6 tot 6,5 op de schaal van Mohs, wat betekent dat het relatief hard is.
- Transparantie: Opaak, laat geen licht door.
- Kristalstelsel: Kubisch, met vaak perfect gevormde kubus- of octaëderkristallen.
- Mineralen groep: Sulfiden.
Ontstaan van pyriet
Pyriet ontstaat in een breed scala aan omgevingen, waaronder sedimentaire, metamorfe en stollingsgesteenten. Het vormt zich vaak uit hydrothermale oplossingen, waar ijzer en zwavel reageren en kristalliseren. Pyriet komt ook voor in kolenlagen en kan ontstaan als een secundair mineraal door de omzetting van organisch materiaal onder anaerobe omstandigheden, wat betekent dat het ontstaat in een omgeving zonder zuurstof, zoals diep onder de grond of in afgesloten sedimenten.
Geschiedenis
Pyriet dankt zijn naam aan het Griekse woord “pyr,” wat “vuur” betekent, omdat het vonken geeft wanneer het tegen staal wordt geslagen. Het wordt al sinds de oudheid gebruikt om vuur te maken. Tijdens de Gouden Eeuw werd het ook wel “fools gold” genoemd vanwege zijn gelijkenis met echt goud, wat leidde tot teleurstelling bij goudzoekers.
Bijzondere kenmerken
Pyriet staat bekend om zijn gouden glans en vaak perfecte kubusvormige kristallen. Deze eigenschappen maken het een geliefd mineraal bij verzamelaars. Het mineraal oxideert echter snel in vochtige omstandigheden, waarbij zwavelzuur en ijzerhydroxiden ontstaan. Pyriet kan ook kleine hoeveelheden edelmetalen zoals goud bevatten, wat het economisch interessant maakt in sommige afzettingen.
Interessante weetjes
- Pyriet kan onder vochtige omstandigheden ontleden, een proces dat bekend staat als “pyriet rot.” Hierbij ontstaan zwavelzuur en ijzeroxiden, wat schadelijk kan zijn.
- Het wordt vaak gevonden in combinatie met andere mineralen, zoals kwarts, galeniet en calciet.
- Pyrietafzettingen kunnen ook belangrijke bronnen van zwavel zijn.
- Sommige fossielen, zoals ammonieten, kunnen “verpyritiseerd,” zijn, waarbij het organisch materiaal is vervangen door pyriet.
