Categorie archieven: T

T

Toermalijn

Geplaatst op door thegemgirl

Groene toermalijn op kwarts uit Pakistan.

Mineralogische eigenschappen

  • Samenstelling: (Na,Ca)(Li,Mg,Al)3Al6(BO3)3Si6O18(OH)4. Dit betekent dat toermalijn een complexe structuur heeft met elementen zoals natrium, calcium, lithium, magnesium, aluminium, silicium, boor, zuurstof en waterstof.
  • Kleur: Veel variaties, waaronder groen, roze, blauw, zwart, bruin, en meerkleurig.
  • Glans: Glasachtig.
  • Hardheid: 7 tot 7,5 op de schaal van Mohs, wat betekent dat het een relatief hard mineraal is.
  • Transparantie: Doorzichtig tot opaak.
  • Kristalstelsel: Trigonaal, wat betekent dat de kristallen drie symmetrische assen hebben.
  • Mineralen groep: Silicaten.

Ontstaan van toermalijn

Toermalijn vormt zich meestal in pegmatieten, een type grofkorrelig stollingsgesteente dat rijk is aan zeldzame elementen. Het ontstaat wanneer magma langzaam afkoelt en mineralen uit kristalliseren. Toermalijn komt ook voor in metamorfe gesteenten, zoals schist en marmer, waar het ontstaat door hoge temperaturen en druk. Groene toermalijn, ook bekend als verdeliet, wordt vaak gevonden in associatie met kwarts en albiet in landen zoals Brazilië, Pakistan en Afghanistan.

Geschiedenis

De naam toermalijn komt van het Singalese woord “turmali,” dat “steen met gemengde kleuren” betekent. Het mineraal werd door Nederlandse handelaren in de 18e eeuw naar Europa gebracht vanuit Sri Lanka.

Bijzondere kenmerken

Toermalijn is uniek vanwege zijn brede scala aan kleuren en het vermogen om meerdere kleuren in één kristal te combineren. Dit fenomeen, bekend als polychroïsme, maakt toermalijn zeer aantrekkelijk voor sieraden. Daarnaast is toermalijn pyro-elektrisch, wat betekent dat het elektrische lading kan opbouwen wanneer het wordt verwarmd, en piezo-elektrisch, wat betekent dat het lading kan genereren onder druk. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van toermalijn in drukgevoelige apparaten zoals microfoons en sensoren.

Interessante weetjes

  • Veel mensen geloven dat zwarte toermalijn negatieve energie kan weren. Het wordt tot de dag van vandaag nog steeds door mensen om die reden in hun huis gelegd.
  • Zeldzame soorten, zoals de roze tot rode rubelliet, zijn zeer gewild bij verzamelaars.
  • Toermalijn wordt gevonden op locaties over de hele wereld, waaronder Brazilië, Afghanistan, Pakistan, en de Verenigde Staten.
T

Turgiet

Geplaatst op door thegemgirl

Mineralogische eigenschappen
• Naam: Turgiet
• Samenstelling: Mengsel van hematiet (Fe₂O₃) en goethiet (FeO(OH))
• Hardheid: 5 – 5,5 op de schaal van Mohs
• Transparantie: Opaak
• Kleur: Roodbruin tot geelachtig bruin
• Glans: Metaalachtig tot dof
• Kristalstructuur: Hexagonaal (voor hematiet) en orthorombisch (voor goethiet)
• Mineralen groep: Oxiden

Ontstaan van turgiet
Turgiet vormt zich voornamelijk als secundair mineraal tijdens de verwering van ijzerhoudende mineralen zoals hematiet en goethiet. Het ontstaat in oxidatiezones van ijzerertsafzettingen, waar water en zuurstof een belangrijke rol spelen in de chemische reacties. Tijdens dit proces kan hematiet gedeeltelijk omgezet worden in goethiet of andersom, wat resulteert in de unieke mengstructuur van turgiet. Dit mineraal komt vaak voor in ijzerertsgebieden met veel vocht.

Geschiedenis
De naam “turgiet” werd voor het eerst gebruikt in de 19e eeuw en is afgeleid van de locatie waar het mineraal veel werd gevonden: Turginsk, Rusland. Het werd historisch gebruikt als een bron van ijzer in mijnbouwgebieden, hoewel het minder puur is dan hematiet. De status van turgiet als een apart mineraal is omstreden; veel wetenschappers beschouwen het als een overgangsvorm tussen hematiet en goethiet in plaats van een eigen mineraalsoort.

Bijzondere eigenschappen
Turgiet onderscheidt zich door zijn kenmerkende kleurverandering bij verwarming of blootstelling aan droge lucht. Het verliest vocht en kan geleidelijk overgaan in puur hematiet. Het heeft vaak een vezelachtige structuur en toont soms een iriserend effect, wat het visueel aantrekkelijk maakt voor verzamelaars. Turgiet is ook opvallend vanwege zijn relatieve zeldzaamheid als natuurlijk voorkomend mengsel van hematiet en goethiet.

Interessante weetjes
• Turgiet wordt vaak aangezien voor hematiet of goethiet, maar kan worden herkend door zijn unieke textuur en kleur.
• Bij verhitting boven 300°C droogt het uit en verandert het volledig in hematiet.
• Het iriserende effect in sommige exemplaren wordt veroorzaakt door dunne lagen en oxidatieprocessen.
• Hoewel het niet vaak als edelsteen wordt gebruikt, wordt turgiet gewaardeerd door mineralenverzamelaars vanwege zijn soms mooie kleurenspel.